نحوه انتخاب مجله مناسب برای چاپ مقاله
پژوهشگرانی که مقاله‌ای برای یک مجله ارسال می‌کنند، باید بدانند که ناهماهنگی بین حوزه تخصصی مجله و موضوع مقاله، اصلی‌ترین دلیل عدم پذیرش از طرف مجله‌ها است.
از آنجایی که در سراسر دنیا مجله‌های علمی زیادی منتشر می‌شوند و هرکدام از آن‌ها برای انتشار مقاله شیوه مخصوص به خود را دارند، انتخاب مجله به یک امر مهم و ضروری تبدیل شده است تا پژوهشگر بتواند با برنامه‌ریزی دقیق‌تری اقدام به نوشتن مقاله کند. همچنین پژوهشگر قبل از انتخاب مجله باید نتایج کار خود را با دقت بررسی کند تا ببیند ارزش کار او چقدر است و چه مخاطبانی را به خود جذب می‌کند. اگر وی تسلط کامل و کافی از نتایج کار خویش داشته باشد، می‌تواند یک مجله مناسب برای مقاله خود انتخاب کند.
پس از نوشتن مقاله و ویراستاری آن گام اساسی که پژوهشگران باید به آن دقت و توجه کافی را داشته باشند، انتخاب مجله برای انتشار است. در واقع انتخاب دقیق مجله اولین و مهمترین گام در چاپ مقاله محسوب می‌شود، زیرا اگر در انتخاب آن دقت کافی نداشته باشد امکان ریجکت شدن مقاله از سوی سردبیر مجله وجود دارد. گفتنی است همواره انتخاب مجله مناسب به صورت مستقیم یا غیر‌مستقیم بر روی کار، ایجاد موقعیت شغلی مناسب، اعتبار حرفه‌ای و یا حتی احتمال دریافت پذیرش از دانشگاه‌های معتبر، تاثیر گذار است.
انتخاب درست مجله، در بدست آوردن مخاطبین مناسب با نوع مقاله و نظرها و انتقادهای مناسب کمک فراوانی به پژوهشگر برای پیشگیری از مشکلات می‌کند.
قبل از انتخاب مجله پژوهشگر باید چک لیستی تهیه و در آن به سوالات مختلفی پاسخ دهد. این سوالات عبارتند از:
• آیا موضوع مقاله و حوزه تخصصی مجله مورد نظر تطابق دارند؟
• آیا مقاله نوشته شده، مخاطبان خاص همان حوزه را جذب می‌کند؟
• آیا مجله در پایگاه داده‌های مناسب، ایندکس می‌شود و ضریب تاثیر مورد نیاز را دارد؟
• آیا مدت زمان چاپ مجله با مدت زمان مورد نیاز شما تطابق دارد؟
• مجله منتخب در سال چندبار اقدام به چاپ می‌کند و فواصل زمانی آن چگونه است؟
روش‌های انتخاب مجله مناسب
اولین، بهترین و در دسترس‌ترین روش برای انتخاب مجله مناسب، مشورت با استاد راهنما و مشاوران اهل فن است، زیرا آن‌ها تجربه کافی درباره چاپ مقاله را دارند. برای این کار حتما باید لیستی از مجله‌هایی که در زمینه تحقیقاتی شما فعالیت دارند را تهیه کنید.
روش بعدی استفاده از مراجعی است که از آن‌ها برای نوشتن مقاله استفاده کرده‌اید، به این صورت که اسامی مقاله‌ها را در scholar جستجو کرده و مجله‌هایی که مقاله‌ها در آن‌ها چاپ شده‌اند را یافته و بررسی کنید که مجله مورد نظر در چه سطحی است. این روش برای انتخاب مجله در حیطه کاری مقاله نوشته شده بسیار مناسب است. همچنین می‌توانید از پایگاه‌های دیگر مانند وبسایتهای: Think.Check.Submit، FindMyJournal، DOAJ و Scopus نیز برای یافتن مجله‌های معتبر استفاده کنید.
همچنین پژوهشگران می‌توانند از موسسه‌های معتبر برای چاپ مقاله استفاده کنند. معمولا مجله‌هایی که در Thomson و در بخش coverage دارای Index تخصصی هستند و یا در web of science قرار دارند از اعتبار بالایی برخوردارند.
مراحل انتخاب مجله مناسب
۱) توجه به حوزه تخصصی مجله پژوهشگر می‌تواند با مراجعه به وب‌سایت مجله منتخب در قسمت درباره مجله اهداف آن را بررسی کند و به اهداف کلیدی آن دست یابد و بعد از آن می‌تواند بررسی کند که آیا موضوع مقاله وی با موضوعیت مجله مطابق هست یا خیر. این حوزه می‌تواند گسترش زیادی داشته باشد بطور مثال برخی ار مجله‌ها در هر زمینه تحقیقاتی، مقاله چاپ می‌کنند ولی برخی دیگر فقط مقاله‌هایی که در تخصص خاصی باشند را به چاپ می‌رسانند.۲) نوع مقاله قبل از ارسال مقاله به مجله پژوهشگر باید با دقت بالا به تحقیق بپردازد، یعنی بررسی کند که آیا امکان چاپ مقاله وی در مجله منتخب وجود دارد یا خیر. حتی اگر حوزه تخصصی مجله با موضوع مقاله پژوهشگر تطابق داشته باشد ولی نوع مقاله با انواع مقاله‌هایی که در آن مجله به چاپ می‌رسد هماهنگی نداشته باشد؛ مجله، آن مقاله را پذیرش نمی‌کند، بطور مثال اگر مقاله پژوهشگر از نوع مقاله مروری است باید اطمینان حاصل کند که آن مجله مقاله مروری چاپ می‌کند.
۳) مورد پذیرش خواننده پژوهشگر باید توجه کند که صرفا چاپ مقاله مهم نیست بلکه مقاله باید طوری باشد که خواننده را جذب کند. در واقع مقاله باید در دسترس خواننده‌های واقعی خود قرار گیرد. اگر نتایج حاصل از تحقیقات پژوهشگر برای تعداد زیادی از افراد مفید باشد وی باید به دنبال مجله‌هایی باشد که مقاله‌های چند رشته‌ای را به چاپ می‌رسانند. ولی اگر مقاله پژوهشگر تخصصی باشد باید به دنبال مجله‌‌ای باشد که دارای حوزه و زمینه خاص باشد تا بتواند مقاله خود را در آن به چاپ برساند.
۴) میزان بازدید مجله پس از انتخاب مجله باید بررسی شود که این مجله در کدام منابع index می‌شود. اگر در منابع مختلفی index شود طبیعی است که از محبوبیت بالاتری برخوردار باشد. گاهی اوقات مقاله پژوهشگر در حوزه تخصصی مجله قرار دارد و مقاله‌اش را در آن به چاپ می‌رساند اما مقاله میزان بازدید میزان بازدید مورد انتظار از را کسب نمی‌کند. در حقیقت میزان بازدید مجله و معروف بودن آن، در میزان دیده شدن مقاله تاثیر بسزایی دارد. این قضیه میزان استناد به مقاله پژوهشگر را نیز افزایش می‌دهد. در این بخش ضریب تاثیر که یکی از شاخص‌های تعیین کننده اعتبار مجله محسوب می‌شود نیز بر اعتبار و معروفیت مجله منتخب می‌افزاید.
۵) زمان لازم جهت پذیرش و چاپ برای چاپ مقاله، پژوهشگر باید به تاریخ پذیرش و چاپ مقاله در مجله دقت کافی داشته باشد. برخی از مجله‌ها بصورت ماهانه اقدام به چاپ مقاله می‌کنند در این حالت مدت زمان داوری آن نیز نسبت به مجله‌هایی که بصورت فصلی مقاله چاپ می‌کنند کمتر است. لازم به ذکر است که مجله‌های Open Access گزینه مناسبی برای کسانی است که قصد دارند مقاله مورد نظرشان در کمترین زمان ممکن چاپ شود.
۶) شناسایی ویرایشگر مجله منتخب اگر مجله انتخابی پژوهشگر جزء مجله‌های معتبر باشد، برای داوری مقاله‌ها اغلب از محققانِ بهنام استفاده می‌کنند. پژوهشگر نیز برای اطلاع از اسامی داوران می‌تواند به وب‌سایت مجله مراجعه کرده و بررسی کند که آیا داوران مجله در حوزه کاری مقاله آن‌ها اشخاص شناخته شده‌ای هستند یا خیر.
آموزش پروپوزال نویسی
پروپوزال یا همان پیشنهاد طرح پژوهشی، رکن اصلی هر پژوهش بوده و در آن پژوهشگر مسیر و اهداف تحقیق خود را مشخص می‌سازد؛ به بیان دیگر، پروپوزال طرحی است که پژوهشگر در ذهن دارد و می‌خواهد آن را عملی کند. پروپوزال نویسی و آشنایی با ساختار آن در دوره کارشناسی ارشد و دکترا امری ضروریست. از این رو، دپارتمان آموزش فن پیپر با کمک اساتید مجرب، آموزشی جامع برای پروپوزال نویسی تدوین نموده است.
