انواع مقالات بر اساس محتوا
مقالهنویسی برای اکثر پژوهشگران و دانشجویان کاری با اهمیت است و آنها همواره علاقمندند در زمینه تحصیلی و یا حتی در زمینه کاری مورد علاقهشان، به کار مقالهنویسی پرداخته و اطلاعات و نتایج حاصل از مطالعات و آزمایشات عملی خود را در اختیار جامعه علمی قرار دهند، بنابراین تصمیم گرفتم در این زمینه بیشتر تحقیق و مطالعه کنم. با یک جستجوی ساده متوجه شدم که دانشجو پیش از شروع به کار مقالهنویسی باید با انواع مقالات علمی از نظر محتوایی آشنا شود و پس از آشنایی با این مقالات است که میتواند راحتتر درباره نوع مقالهای که میخواهد در دسترس دیگران قرار دهد، تصمیم بگیرد.
در زمینه مقالهنویسی، معمولا مقالات به انواع مختلفی تقسیم میشوند و رایجترین دستهبندی که برای مقالات وجود دارد، دستهبندی محتواییست. در اینجا متوجه اهمیت محتوای مقاله شدم که نویسندگان با توجه به محتوای مقاله، آن را در دستههای مختلف قرار میدهند و بر اساس آن به سراغ مجله مربوطه میروند.
در واقع این محتوای مقاله است که هدف پژوهشگر یا دانشجو را برای چاپ آن در مجلهای خاص مشخص میکند. تشخیص محتوای مقاله بر اساس نحوه و اصول نگارش مقاله و قالبهای تعریف شده پژوهشی تعیین میشود.
اگر از ابتدای کار مقالهنویسی هدف کار مشخص شود و برنامهای خاص جهت چاپ مقاله در مجلهای معتبر وجود داشته باشد، در این صورت نوع و قالب مقاله نیز اهمیت زیادی خواهد داشت.
البته فرمت مقالهها با یکدیگر متفاوت است که یکی از آنها دستهبندی مقالات بر اساس محتواست. طی این تحقیق ساده، با انواع مقاله آشنا شدم که هر کدام را به شرح ذیل دستهبندی کردم.
مقاله پژوهشی
این نوع مقاله، بر اساس پژوهشی که به تازگی انجام گرفته و بر مبنای یافتههای پژوهش، نوشته میشود که برخی مواقع به آن، عنوان گزارشِ تحقیق هم اطلاق میشود. از ویژگیهای منحصر به فرد مقالات پژوهشی، میتوان به جدید بودن نتایج و یا ایدههای نو در مقالهنویسی اشاره نمود. در واقع در این نوع از مقالهنویسی پژوهشگر با ارائه ایدهای نو و با انجام پژوهش و آزمایشهای جدید، به نتایجی دست مییابد که تا آن زمان وجود نداشته و به وسیله مقاله پژوهشی، آن را در دسترس سایرین قرار میدهد.
مقاله تحلیلی
در مقالات تحلیلی پژوهشگر و یا دانشجو با استفاده از نتایج کار پژوهشگران پیشین، نظریهای جدید را در زمینه کاری خود عنوان میکند. گفتنیست در این نوع مقاله پژوهشگر ممکن است ایده پژوهشگران پیشین را گسترش داده و با یافتههای جدید خود، آن را به شکلی جدید در دسترس مخاطبان قرار دهد. در واقع در این نوع از مقالات، پژوهشگر ایده و یا موضوعی که موجود است را از جنبههای گوناگون مورد تجزیهوتحلیل قرار داده و نتایج حاصل از پژوهش جدید خود را در دسترس سایرین قرار میدهد.
مقاله مروری
برویم سراغ مقالات مروری که با نام تألیفی نیز شناخته میشوند. این نوع از مقالات فاقد دیدگاه و یا ایدهای جدید است و در آن فقط به پرورش ایدههای موجود پرداخته میشود. در مقاله مروری پژوهشگر در ابتدا به مطالعه متون علمی مدنظر خود از منابع مختلف پرداخته و پس از آن، مقاله را با ساختاری جدید و نتیجهگیریهای مشخص مینویسد و در برخی موارد نظرات خود را نیز اعمال میکند. به بیان دیگر در مقاله مروری، پژوهشگر به تحلیل و ارزیابی متون قدیم، یکپارچهسازی و سیر پیشرفت پژوهشهای تازه در جهت روشنسازی مسالهای خاص میپردازد.
مقاله گردآوری
این نوع از مقالات معمولا گزارش بررسیهای آماری و آزمایشگاهیست و پژوهشگر در این نوع مقاله، عموما ایدهای جدید ارائه نمیدهد، بلکه به انعکاس دیدگاههای مختلف مرتبط با موضوعی که وجود دارد میپردازد و در برخی مواقع نتایج حاصل از مطالعه خود را نیز به نتایج قبلی اضافه میکند و معمولا نتایج بر اساس آمار، نشان داده میشود.
باید بدانید که این مقالات به ارائه نظریه جدید و یا به سنجش و ارزیابی مقالههای پیشین منتهی نمیشود و در صورتی که نتایج به دست آمده جدید باشد، میتوان از این مقاله به عنوان مقاله تحلیلی نیز استفاده کرد.
مقاله موردی
در مقاله موردی پژوهشگر به ارائه نمونههایی خاص از برخی پدیدهها در مقاله خود میپردازد. در واقع هدف از این نوع مقالهنویسی این است که سایر پژوهشگران از احتمال وقوع برخی از پدیدهها مطلع شوند.
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که از این نوع مقالات بیشتر در پزشکی و برای اطلاع رسانی به جامعه پزشکی درباره نوعی خاص از بیماری استفاده میشود.
مقاله کوتاه
از این نوع مقالات بیشتر در زمینههایی که رقابت در آن زیاد است و یا برای پژوهشگرانی که زمان زیادی برای نوشتن مقالات مروری، ترویجی و غیره ندارند استفاده میشود. البته بد نیست بدانید که بسیاری از سردبیران مجلات مختلف، معتقدند که مقالات کوتاه برای جمع زیادی از پژوهشگران جذاب بوده و سبب میشود که برای انجام تحقیقات بیشتر، تلاشی مضاعف کنند. همانطور که از نام این گونه مقالات مشخص است طولشان کوتاه بوده بنابراین امکان این موضوع هست که در هنگام انتشار، برخی از نتایج آزمایشات در آنها منتشر نشود و این نتایج را زمانی که پژوهشگر اقدام به نوشتن مقالات پژوهشی کرد، به چاپ برساند.
خب عزیزان، این مطلب تمام آن چیزی بود که طی این تحقیق و مطالعه کوتاه در اختیار شما قرار دادم، امیدوارم با خواندن آن به اطلاعات جدیدی در زمینه مقالهنویسی دست پیدا کرده باشید.
آموزش پروپوزال نویسی
پروپوزال یا همان پیشنهاد طرح پژوهشی، رکن اصلی هر پژوهش بوده و در آن پژوهشگر مسیر و اهداف تحقیق خود را مشخص میسازد؛ به بیان دیگر، پروپوزال طرحی است که پژوهشگر در ذهن دارد و میخواهد آن را عملی کند. پروپوزال نویسی و آشنایی با ساختار آن در دوره کارشناسی ارشد و دکترا امری ضروریست. از این رو، دپارتمان آموزش فن پیپر با کمک اساتید مجرب، آموزشی جامع برای پروپوزال نویسی تدوین نموده است.