DOI چیست؟
به تازگی استادم از من خواسته بود تا با کمک DOI مقالات مورد نیاز برای تحقیقم را دانلود کنم. مطمئن بودم که این واژه معادل فارسی دارد. بنابراین تصمیم گرفتم در مورد آن تحقیق کنم تا دانشجویان و محققان دیگر هم بتوانند در این زمینه اطلاعات لازم را داشته باشند. خب حالا برویم و ببینیم که DOI چیست؟
Digital Object Identifier یا همان شناسه دیجیتال، کدی شامل مجموعهای از حروف و اعداد بوده که به صورت منحصر به فرد به یک مقاله اختصاص داده میشود. در واقع میتوان گفت که DOI برای شناسائی دائمی یک مقاله یا سند و لینک به آن در وب، استفاده میشود. این شناسه بوسیله سازمان پیشبرد تحقیقات ملی آمریکا یا به اختصار CNRI، در سال ۱۹۹۶ طراحی شد و در حال حاضر توسط International DOI Foundation اداره میشود. لازم به ذکر است که ۱۰ شرکت زیر مجموعه وجود دارد که با شرکت اصلی DOI کار میکنند و هر کدام از آنها، وظیفه تخصیص کدهای DOI به موارد خاصی را بر عهده دارند.
ساختار DOI
تمام مقالات علمی در حال حاضر دارای DOI هستند که در بالای نسخه HTML مقاله یافت میشود و یک جزء کلیدی از اطلاعات کتابشناختی را تشکیل میدهد. DOI از سه بخش تشکیل شده که با علامت " / " از یکدیگر جدا میشوند.
بخش اول مربوط به Resolver Service است که بوسیله بنیاد بینالمللی DOI پشتیبانی میشود.
بخش دوم، مربوط به شناسایی ناشر است که توسط موسسههای زیرمجموعه DOI صادر میگردد.
بخش سوم، کد سند است که مهمترین قسمت لینک DOI بوده و شامل اطلاعات اصلی آن است.
جالب است بدانید DOI با استانداردی مشخص، تعریف شده که بر اساس این استاندارد، هر سند الکترونیکی معتبر، شناسه خاص خود را دریافت میکند. بعد از اختصاص DOI به مقاله، اشتراکگذاری آن توسط محققان در شبکههای علمی باعث میشود سایر پژوهشگران بتوانند با ذکر کد DOI، به مقاله آن محقق ارجاع دهند. استفاده از شناسه دیجیتال، باعث اتصال درست لینکها به یکدیگر میشود.
تفاوت DOI و URL
• DOI بر خلاف URL آدرس یک سند در وب را مشخص نکرده و تنها با محتوای سند ارتباط دارد.
• DOI همیشه ثابت بوده در صورتیکه URL ممکن است تغییر کند.
• DOI شامل جزئیاتی در مورد محتوای سند از قبیل تاریخ انتشار یا تعداد صفحات میباشد.
نحوه پیدا کردن DOI
۱. در اکثر مقالات امروزی، DOI همراه با مقاله ( معمولا جایی در صفحه اول یا در سربرگ یا پاورقی) چاپ میشود.
۲. اگر DOI در مقاله نیست، میتوانید آن را در وبسایت CrossRef.org جستجو کنید.
چگونگی استفاده از DOI برای پیدا کردن مقالههایی که به آن اشاره میکنیم
۱. فرمت توصیه شده DOI از سال ۲۰۱۱ به صورت یک لینک فعال است، بنابراین اگر DOI شما با //:http شروع شود، به سادگی میتوانید آن را به مرورگر خود وارد کنید که این کار شما را به صفحه مقاله و ناشر مجله هدایت میکند.
۲. پیش از سال 2011، DOI با شماره 10 آغاز میشد و بعضی از آنها هنوز با این فرمت وجود دارند. شما میتوانید با اضافه کردن آن به http://dx.doi.org، هر DOI را به یک URL تبدیل کنید. به عنوان مثال:
http://dx.doi.org/10.7508/jist.2018.21.005
مزایای DOI
• شناسه دائمی در همه مقالات
• جذب ترافیک بیشتر و موثر به مقالات
• تبدیل منابع به Hyperlink
• جلوگیری از خطاهای انسانی یا ماشینی در نگارش رفرنس
• محاسبه تعداد واقعی استناد به مقالات و به دنبال آن محاسبه ضریب تاثیر (Impact Factor) مجلات
• ارتقاء شاخص واقعی علمسنجی پژوهشگران و مالکان حقوقی مقالات همچون دانشگاهها
اگر نمیدانید چطور با استفاده از DOI مقاله مدنظرتان را دریافت کنید، با مراجعه به موتور جستجوی فن پیپر و وارد کردن آن میتوانید به مقاله مورد نظر دسترسی داشته باشید.
آموزش پروپوزال نویسی
پروپوزال یا همان پیشنهاد طرح پژوهشی، رکن اصلی هر پژوهش بوده و در آن پژوهشگر مسیر و اهداف تحقیق خود را مشخص میسازد؛ به بیان دیگر، پروپوزال طرحی است که پژوهشگر در ذهن دارد و میخواهد آن را عملی کند. پروپوزال نویسی و آشنایی با ساختار آن در دوره کارشناسی ارشد و دکترا امری ضروریست. از این رو، دپارتمان آموزش فن پیپر با کمک اساتید مجرب، آموزشی جامع برای پروپوزال نویسی تدوین نموده است.