معرفی انواع مقالات علمی
یکی از روشهایی که پژوهشگران نتایج حاصل از پژوهشهای خود را به وسیله آن ثبت میکنند مقالات علمی هستند. با استفاده از مقالات علمی، پژوهشگران میتوانند به دستاوردهای سایر پژوهشگران نیز دسترسی داشته و از آنها در مقالات علمی خود استفاده کنند. آنها میتوانند برای جستجوی مقاله و دستیابی به مقالات علمی، به سایتها و پایگاههای علمی معتبر مراجعه کنند. از این رو شناسایی مقالات و مجلات معتبر جهت استناد علمی، از اهمیت بالایی برخوردار است.
مقالات علمی انواع مختلفی دارند که این مطلب به معرفی شش نوع از مقالات علمی میپردازد با ما همراه باشید تا بیشتر با آنها آشنا شوید.
مقالات علمی ISI
پایگاه علمی Institute for Scientific Information یکی از معتبرترین پایگاهها جهت ثبت و انتشار مقالات علمی است. این پایگاه علمی در سال ۱۹۶۰ توسط یوجین گارفیلد تاسیس که بعدها توسط موسسه علمی تامسون خریداری شد و در حال حاضر با نام Thomson Scientific شناخته میشود.
پایگاه علمی ISI با کمک اساتید با تجربه در زمینههای علمی مختلف، امتیاز مقالات علمی را در مجلات مختلف مشخص میکند. از این رو پژوهشگران نیز با استفاده از این مقالات داوری شده در جهت پیشبرد اهداف علمی خود گام برداشته تا به نتایجی که مدنظر دارند، دست یابند. از آنجایی که این پایگاه علمی تاکنون نقش بسزایی در بهبود سطح علمی مقالات داشته به همین دلیل، اکثر پژوهشگران سعی بر آن دارند که مقالات خود را در مجلاتی که دارای رتبه ISI برتری هستند، به چاپ برسانند.
مقالات علمی-ترویجی
مقالات علمی-ترویجی نوعی از مقالات است که به ترویج رشتهها میپردازد و هدف از انتشار آن ارتقاء سطح دانش مخاطبان و آشنایی آنها با جدیدترین موضوعات علمی است.
گفتنی است مقالات علمی-ترویجی به صورت تالیفی و یا ترجمه است که دستاوردهای علمی، فنی و غیره را به زبانی ساده برای افراد با سطوح مختلف تحصیلی و کاری ارائه میدهد.
معمولا مقالات علمی-ترویجی اطلاعات منتشر شده در حوزه و محدوده زمانی خاص مورد بحث و بررسی قرار میدهد. این نوع مقالات بر اساس تلفیق، جابجایی و ترکیب دانش تهیه میشود و اصولا به روشن شدن مسائل موجود کمک میکند و بسته به موقعیت ممکن است مقالات دیگر را ارزیابی کند و مناسبترین و مرتبطترین منابع را به مخاطبان پیشنهاد میدهد.
مقالات مروری، ترجمهای، تدوینی و تحلیلی زیر مجموعه مقالات علمی-ترویجی هستند که از این میان، مقالات تحلیلی از ارزش و اعتبار بالاتری نسبت به بقیه برخودار است.
مقالات کنفرانسی
مقالات کنفرانسی (Proceeding)، نوعی از مقالات هستند که در کنفرانسها ارائه شده و از آنها با عنوان مقالات پژوهشی تحقیقی یاد میشود که معمولا به وسیله یک یا چند نفر گردآوی میگردد.
برای ارسال مقالات کنفرانسی معمولا مهلت مشخص شدهای از سوی کنفرانس مورد نظر اعلام میگردد و اگر مقالات در زمان تعیین شده ارسال نشوند، رد شده و برای داوری ارسال نمیشوند. پس از ارسال مقاله به تیم داوری معمولا اعلام نتایج تا ۲ ماه به طول میانجامد.
لازم به ذکر است جهت ارسال مقالات به کنفرانسها باید مبلغی پرداخت شود که اصطلاحا به آن هزینه ثبت نام اطلاق میشود. مقالاتی که دارای بار علمی خوبی باشند در ژورنالهای معتبر به چاپ میرسند. مقالات ژورنالی و کنفرانسی با هم تفاوت دارند زیرا اکثر مقالات کنفرانسی به چاپ میرسند ولی مقالات ژورنالی در صورتی که دارای توجیه مناسبی جهت پذیرش باشند چاپ میشوند.
مقالات علمی-پژوهشی
مقالات علمی-پژوهشی از پژوهشهای جدید انجام گرفته توسط پژوهشگران نوشته میشوند. در این نوع مقاله ممکن است پژوهشگر طرحی جدید ارائه کند و یا به بررسی طرحهای قدیمی با رویکردی جدید بپردازد. این نوع از مقالات از حجم بالایی برخوردارند و معمولا بین ۳۰۰۰ تا ۶۰۰۰ کلمه را در بر میگیرند. گفتنی است در برخی از رشتهها بالای ۶۰۰۰ کلمه نیز طبیعی است همچنین این مقالات زمان زیادی از پژوهشگر میگیرند و در برخی مواقع هزینهبر نیز هستند.
مقالات مروری
مقالات مروری نوعی از مقالات علمی است که پژوهشگر در آن به ارزیابی و تحلیل انتقادی موضوعات گذشته میپردازد. پژوهشگر با استفاده از ارزیابی مقالههای گذشته، یکپارچهسازی و غیره به بیان سیر پیشرفت پژوهشهای انجام گرفته در جهت آشکارسازی مسالهای خاص میپردازد.
این نوع از مقالات به سه دسته مرور ادبیاتی، سیستماتیک Review و فراتحلیل تقسیم میشوند که بین ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کلمه دارند.
مقالات اسکوپوس
پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس (Scopus)، توسط انتشارات الزویر و با همکاری ۲۱ موسسه از سراسر جهان راهاندازی شد. در حال حاضر این پایگاه علمی رقیب اصلی موسسه اطلاعات علمی (ISI) است.
اسکوپوس بزرگترین پایگاه اطلاعاتی حاوی چکیده و فهرست منابع هر مقاله است. از همین رو، امکان محاسبه تعداد استنادات به هر مقاله را نیز فراهم کرده است. بدین ترتیبمیتوان پی برد که به هر مقاله چه تعداد استناد شده و کدام مقالات به مقاله آنها ارجاع دادهاند.
آموزش پروپوزال نویسی
پروپوزال یا همان پیشنهاد طرح پژوهشی، رکن اصلی هر پژوهش بوده و در آن پژوهشگر مسیر و اهداف تحقیق خود را مشخص میسازد؛ به بیان دیگر، پروپوزال طرحی است که پژوهشگر در ذهن دارد و میخواهد آن را عملی کند. پروپوزال نویسی و آشنایی با ساختار آن در دوره کارشناسی ارشد و دکترا امری ضروریست. از این رو، دپارتمان آموزش فن پیپر با کمک اساتید مجرب، آموزشی جامع برای پروپوزال نویسی تدوین نموده است.